در این مقاله قصد داریم نیاز بشر به تهویه مطبوع، سیر رسیدن به تهویه‌های امروزی و همچنین کانال‌سازی را بررسی کنیم.
جایگاه تهویه هوا در معماری سنتی
از شرایط اساسی رفاه در هر ساختمانی تهویه مطبوع است که علاوه بر ایجاد آسایش تاثیر قابل توجهی بر بهداشت هم دارد.
ابتدایی‌‌ترین وسیله تهویه مطبوعی که توسط ایرانیان ساخته شده است، دستگاه خنک‌کننده خیشخانه نام دارد. “خیش” پارچه یا پرده‌ای از جنس کتان خشن است. خیش را سقف آویزان می‌کردند و با یک طناب که به آن متصل بود ، آن را به حرکت درمی‌آوردند بدین ترتیب هوا تهویه و خنک می‌شد. در واقع قدیمی‌ترین بادبزن سقفی خیش بوده و اتاق مجهز به آن خیشخانه نام داشته است.
و اما خارخانه ابداع دیگری در ایران بود که در منطقه سیستان و بلوچستان کاربرد زیادی داشت. کلبه‌ای ساخته شده از شاخ و برگ درخت خرما، خارشتر و نی در کنار اتاق نشیمن و مجاورت جوی آب بود که در تابستان‌ها در درون آن می‌نشستند و با پاشیدن آب و مرطوب کردن آن خنکی را بوجود می‌آوردند.
بررسی بناهای تاریخی و معماری‌های سنتی هم نشانگر این موضوع است که بشر به دنبال ایجاد هوای مطبوع در داخل خانه خود بوده است. برای مثال زمانی که هنور خبری از برق، گاز و امکانات امروزی نبود، ایرانی‌ها سقف خانه‌های خود را در مناطق گرمسیری به شکل گنبدی می‌ساختند تا در تمام طول روز بخشی از سقف سایه باشد. در مناطقی هم بعضی اتاق‌ها را زیر زمین می‌ساختند و روزها و شب‌های گرم را در آنجا سپری می‌کردند.
پیشرفت‌های علمی و اختراع برق زمینه را برای پیدایش دستگاه‌های خنک‌کننده جدید فراهم کرد. همین خنک‌کننده‌ها بخش‌های مختلفی دارند. کانال بخش مهمی از دستگاه تهویه است که وظیفه انتقال هوا را بر عهده دارد.
بررسی کانال تهویه هوا
در واقع کانال حکم زیرساخت و پایه سیستم‌های تهویه مطبوع را دارد. برای هوارسانی مطلوب‌تر و ایجاد دمای مناسب در ساختمان از کانال بهره می‌گیرند. شاید برایتان سوال پیش بیاید که کانال در چه مکان‌هایی کاربرد دارد؟ هر ساختمان مسکونی، کارخانه، برج، بیمارستان و مرکز تجاری که فکرش را بکنید می‌توان کانال‌کشی کرد.
به پروسه محاسبه، طراحی و ساخت کانال، کانال‌سازی می‌گویند که شرکت آذین تهویه پارسیان علاوه بر کانال‌سازی خدمات نصب و تعمیر را نیز جهت رفاه حال مشتریان انجام می‌دهد.
جنس ورق کانال هدایت هوا
ورق گالوانیزه از قدیمی‌ترین ورق‌های مورد استفاده در کانال‌کشی ساختمان می‌باشد. قیمت مناسبی دارد و در ضخامت‌های مختلفی موجود است. نکته‌ای که برای ساخت کانال گالوانیزه اهمیت دارد، عایق کردن آن است زیرا اگر عایق نشود باعث هدر رفت انرژی می‌شود.
کانال فلکسیبل به دلیل انعطاف‌پذیری بالایی که دارد مورد استفاده کاربران زیادی است. کانال فلکسیبل برزنتی، کانال فلکسیبل پی وی سی و کانال فلکسیبل فویلی از انواع بدون عایق و کانال فلکسیبل پلی‌آستر، کانال فلکسیبل کمبی و الاستومتری از انواع پیش عایق آن هستند.
مراحل کانال‌سازی کولر
*محاسبه ابعاد
با بازدید یک کارشناس از محل و نوع کانال‌کشی، شابلون و نقشه کار اندازه‌گیری می‌شود. سرعت و مقدار هوای انتقالی به ابعاد کانال وابسته است. بعضا ممکن است طراح بخواهد یک کانال مستطیل را جایگزین کانال گرد کند که در این صورت باید ابعاد دقیق کانال‌ها محاسبه گردد.
*رعایت نکات مهم در طراحی کانال
اندازه زانویی‌هایی که استفاده می‌شود باید بزرگ باشد تا هوا بدون افت فشار در تغییر مسیرها جریان یابد.
تناسب اندازه از 1به 6 در تغییر اندازه ابعاد در کانال چهارگوش رعایت شود.
برای اینکه راندمان مکانیکی سیستم در کانال‌هایی که برای دمش استفاده می‌شود پایین نیاید، سرعت در داخل کانال باید در محدوده 1800 تا 2200 فوت در دقیقه باشد.
در کانال‌های رفت، سرعت هوا باید پس از خروج از دریچه دو سوم طول اتاق را بپیماید.
*انتخاب روش مناسب جهت کانال‌سازی
روش طراحی کانال سرعتی: کانال‌سازی به روش سرعتی جریان هوا را در تمام مسیر یکسان نگه می‌دارد که همین مساله باعث افت بازدهی سیستم می‌شود به همین دلیل این سبک، بیشتر مورد استفاده سیستم‌هایی است که سرعت انتقال در آن‌ها مهم است.
روش نرخ افت فشار برابر: برای اینکه میزان افت فشار در کل مسیر کانال یکسان بماند، بعد از هر دریچه سرعت هوا کمی کاهش می‌یابد. اندازه‌گیری میزان افت فشار در دورترین دریچه کولر نسبت به فن، نرخ افت فشار کلی را محاسبه می‌کند.
طراحی کانال با روش استاتیک یا بازیافت فشار ثابت: روشی با سختی زیاد و مستلزم تجربه بالا است. در این روش بعد از هر دریچه کولر، فشار سرعتی باید به فشار استاتیک تبدیل گردد تا در طول کانال میزان افت فشار استاتیک در همه دریچه‌ها برابر شود.
*عملیات کانال‌سازی کولر
مرحله نهایی مربوط به ساخت کانال کولر است. بعد از اندازه‌گیری ابعاد محیطی بوسیله متر و شابلون و علامت‌گذاری با سمبه بر روی ورق الگوی کار آماده می‌شود. سپس نوبت برشکاری طبق اندازه‌های به دست آمده است تا در محل مورد نظر مورد استفاده قرار گیرد. در جاهایی که نیاز به زانویی باشد ورق را خم‌کاری هم می‌کنند. برای استقرار ورق‌ها در محل مورد نظر از آویز اتصالات و بست استفاده می‌شود.
مزایای کانال‌سازی
بهبود روند گرمایش در فصل سرما و سرمایش در فصل گرما مهم‌‌ترین مزیت وجود کانال است. تعادل هوا در مکان‌های مجهز به کانال براحتی میسر است.
سر و صدای کم، قابلیت تصفیه هوا، مستقل بودن سیستم تهویه هوا به ازای هر واحد، امکان ساخت کانال با ابعاد سفارشی و قابل تغییر از دیگر مزایای کانال‌سازی است.
دریچه کولر
دریچه‌سازی کولر اهمیت بسزایی در توزیع هوا دارد به طوریکه سازندگان دریچه نکاتی را مد نظر می‌گیرند که حایز اهمیت است. وضع و جایگاه ساختمان یکی از همین نکات است که با توجه به آن اقدام به ساخت می‌کنند تا راندمان کولر پایین نیاید و مصرف برق و آب نیز بالا نرود. همچنین نصب صحیح و اصولی را دستور کار خود قرار می‌دهند.
انواع دریچه کولر
دریچه سقفی: از انواع دریچه رفت هوا است و مناسب اتاق‌هایی تا سقف 4 متر با جنس آلومینیوم می‌باشد.
دریچه برگشت زد: دریچه‌ای جهت برگشت هوا و از جنس آلومینیوم است. و در سیستم‌های برگشت هوای دستگاه‌های تهویه نظیر داکت اسپلیت، هواساز و فن کویل کاربرد دارد.
دریچه خورشیدی: از دریچه‌های رفت بشمار می‌آید و از جنس آلومینیوم و یا استیل ساخته می‌شود.
دریچه سبد تخم مرغ: از انواع دریچه تخلیه هوا با امکان هوادهی یک طرفه، دو طرفه، سه طرفه و چهارطرفه می‌باشد.
دریچه‌های جت دفیوزر یا کروی : مناسب مکان‌ها و سالن‌های بزرگ هستند. جایی که باید هوای کولر مسافت طولانی را طی کند از این دریچه بهره می‌گیرند.
با توجه به موارد ذکر شده برای سفارش هر نوع کانال کولر و مشتقات آن شرکت آذین تهویه پارسیان انتخاب مناسبی است. این شرکت با سابقه اجرای طرح‌های مختلف و با بهره‌گیری از عوامل باتجربه آمادگی مشاوره و پاسخ به سوالات شما عزیزان را به صورت رایگان دارد.